Doksan dokuz esmanın kişide ihsası sonucu mudil olacak yollar kişiye apaçık olur. Öylece kişi kendisini korumaya alır.
Doksan dokuz ismin kuvveden fiile çıkarılmasından mahrum olması sonucu, kişiliğin mudilliğe bürünüldüğü fark edilir.
Böylece Mudil ismini Allaha verir. Oysa ki mudil ismi, insanın Allah’tan mahrumiyetine verilen isim olmuştu.
Tıpkı “Allahu yestehziu bihim” ayetinde olduğu gibi.
Münafık olan iman ehline gülerdi, kendince onunla alaya ederdi. Oysa ki Allah indinde gülünç duruma düşen münafığın ta kendisi idi.
Bunu ifade babında Allah onlarla alay eder diye tasvir edildi.
Yani insan için cezayı gerektiren sonuç, o sonuç için gerekli kuvveyi oluşturur. O kuvvede bir isimle isimlenip idraklere sunulur.
Yoksa cezayı doğuracak mana kuvveleri, yani burada sebep sonucu oluşturmaz.
Öyle olsaydı, insanın dünya sınavı anlamsız olurdu.
İşte insanın deruni yapısı çok şeyi bir araya getirip zuhur edebileceği gibi, var olan zuhuru da kapatabilecek kabiliyet ile var edilmiştir.
Yani Allah EL MUDİL olduğu için kişiyi saptırıyor değildir.
Aksine kişi sapıttığı için, yani mudil ismiyle isimlenen şahıs için el mudil ismi kuvveden fiile çıkıyordur.
Böylece kişi, Allah’tan mahrumiyetle dalalette bırakıldığının farkına varır.
Çünkü dalalette olan bireyin de, Allah’ın doksan dokuz esmasının belli oranlar ile terkib alarak zuhur olan bir birey olduğunu fark eder.
Aslında insan bakımından zuhur eden doksan dokuz ismin içinde olmayan tüm esmalar için aynı sistem geçerlidir.
Kişi kazanım veya mahrumiyetlerine bir isim takarak tarif eder.
Tarif ettiği özellik ise ondan sudur eden özellik olarak bizzat onun için geçerli olup başkaları için hiçte geçerli olmayabilir.
Eğer el mudil direk Allah’ın adı olsaydı, herkes dalalette kalırdı.
Örneğin Şafi ismi, gerekli tedaviyi yapan hasta Şafi ismiyle buluşur.
Ama tedavi olmayıp vücudundaki virüsündün kurtulamayıp besleyen kişi ise, hasta kalır.
Ama doksan dokuz esma olarak bilinen her esma her kişi için geçerlidir.
Doksan dokuz esma için tümden gelim sistemi söz konusu iken, doksan dokuz esmanın dışındaki isimler için tümevarım mevzu bahistir.
BİLELİM Kİ ALLAH SUBHANDIR…